Lâm Đồng là địa phương có diện tích cà phê đứng thứ 2 cả nước sau tỉnh Đắk Lắk với khoảng 172 nghìn ha. Những năm gần đây, để nâng cao chất lượng, giá trị cho ngành hàng này, tỉnh Lâm Đồng đã thực hiện chương trình phát triển các mô hình cà phê bền vững, cà phê an toàn, đặc biệt là phát triển cà phê hữu cơ. Hiện nay, tỉnh Lâm Đồng đã có những chính sách hỗ trợ người dân, hợp tác xã, doanh nghiệp trong việc phát triển cà phê hữu cơ và bước đầu đạt kết quả khả quan.

Tại tỉnh Lâm Đồng, huyện Di Linh là một trong những địa phương có diện tích cà phê hữu cơ hoặc canh tác theo hướng hữu cơ nhiều nhất của tỉnh. Theo đó, để nâng cao giá trị cho sản phẩm, những năm qua, nhiều hộ dân, hợp tác xã, doanh nghiệp đã xây dựng mô hình và đạt các chứng nhận như Tiêu chuẩn hữu cơ Việt Nam (TCVN), tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ quốc tế USDA (Hoa Kỳ)… Từ thực tế, các mô hình canh tác cà phê hữu cơ của huyện Di Linh hiện nay có sự phát triển ổn định, cây sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh. Đặc biệt duy trì năng suất từ 3 - 3,5 tấn nhân/ha.

Điển hình như vườn cà phê hữu cơ 35ha của Công ty nông sản thực phẩm hữu cơ Việt Nam ở xã Đinh Lạc, mùa vụ năm 2022 - 2023, vườn này cho thu hoạch gần 100 tấn nhân xanh, đáp ứng nguồn hàng xuẩu qua châu Âu. Ông Nguyễn Thái Nam, người đồng sáng lập Công ty nông sản thực phẩm hữu cơ Việt Nam cho biết, việc xây dựng mô hình cà phê hữu cơ không qúa khó và khi cà phê bén với quy trình này thì sẽ phát triển bền vững. Ông Nam cho biết: “Về quy trình hữu cơ thì cũng đơn giản đối với người nông dân, không quá phức tạp. Ngoài các điều kiện đánh giá về đất, nước, kim loại nặng, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật thì còn lại các quy trình mình chăm sóc. Nên giữ thảm cỏ, thảm thực vật, không nên tác động nhiều đến đất để giữ được hệ vi sinh tự nhiên trong đất. Khi đó nền tảng hữu cơ được chắc hơn.”

Đối với huyện Di Linh, địa phương xác định cà phê là cây trồng chủ lực và huện đang thực hiện nhiều giải pháp trong phát triển ngành hàng. Cùng với việc canh tác theo quy trình mới, đưa giống mới vào tái canh thì việc định hướng sản xuất cà phê hữu cơ là một trong những cách để nâng cao giá trị, tạo dựng thương hiệu. Ông Vũ Hồng Long, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Di Linh cho biết, hiện nay, huyện này đã triển khai đề án nông nghiệp hữu cơ của tỉnh Lâm Đồng, tổ chức hỗ trợ các nông hộ, hợp tác xã, doanh nghiệp xây dựng các mô hình chuẩn. Ông Long chia sẻ: “Triển khai đề án nông nghiệp hữu cơ của tỉnh, huyện Di Linh đã xây dựng kế hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ trong thời gian tới. Chúng tôi xây dựng kế hoạch và theo lộ trình hàng năm có tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, khuyến cáo, ngoài ra sử dụng nguồn kinh phí của các chương trình, lồng ghép các nguồn vốn để hỗ trợ cho các hộ gia đình cá nhân phát triển mô hình nông nghiệp hữu cơ, đặc biệt là phát triển nông nghiệp hữu cơ đối với lĩnh vực sản xuất cà phê.”

Hiện nay, các mô hình canh tác cà phê hữu cơ tại tỉnh Lâm Đồng đang có sự phát triển hiệu quả. Cùng với việc xây dựng mô hình, nhiều nông hộ, hợp tác xã, doanh nghiệp đã đầu tư vào công nghệ chế biến sau thu hoạch nhằm nâng cao giá trị sản phẩm. Ông Trần Văn Tuận, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lâm Đồng cho hay, địa phương có trên 172 nghìn ha cà phê với năng suất, sản lượng luôn luôn đi đầu cả nước. Việc xây dựng ngành hàng cà phê bền vững là một trong những nhiệm vụ hàng đầu. Vừa qua, UBND tỉnh đã ban hành quyết định về Đề án nông nghiệp hữu cơ, trong đó bao gồm trồng trọt, chăn nuôi. Đến nay, việc thực hiện các mô hình cà phê hữu cơ đã mang lại hiệu quả khả quan. “UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Quyết định số 2666 về phát triển nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh trong đó tập trung phát triển ngành hàng cà phê đạt tiêu chuẩn phục vụ xuất nhập khẩu cũng như phục vụ nhu cầu trong nước. Cho đến nay, các mô hình đã đem lại hiệu quả tương đối tốt. Người nông dân đã tiếp cận được, biết sản xuất cà phê hữu cơ là như thế nào, ứng dụng quy trình canh tác đó như thế nào, sản phẩm vật tư đầu vào như thế nào để đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng nông sản hữu cơ.” 

Trong bối cảnh nhu cầu thị trường gia tăng các sản phẩm xanh, sạch, an toàn thì việc phát triển nông nghiệp hữu cơ là hướng đi tất yếu và bền vững. Trong lĩnh vực sản xuất cà phê, năm 2022 vừa qua, ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng đã hỗ trợ, cấp chứng nhận hữu cơ cho các đơn vị với tổng diện tích trên 5ha. Hiện nay, địa phương tiếp tục xây dựng, nhân rộng các mô hình và dự kiến khoảng 10ha được cấp chứng nhận trong thời gian tới. Cùng với việc hỗ trợ nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp xây dựng mô hình cà phê hữu cơ theo tiêu chuẩn Việt Nam, ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng cũng khuyến khích người dân, doanh nghiệp thực hành sản xuất cà phê an toàn, hướng hữu cơ để nâng cao chất lượng, nâng cao giá trị nông sản này./.